Η ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ
Γενική άποψι του Μοναστηριού των Αγίων Αναργύρων.Σε απόσταση μισής ώρας, επι πεζοπορία, ευρίσκεται η Μονή των Αγίων Αναργύρων. Ευρίσκεται σε μιά μαγευτική πραγματικά τοποθεσία, περικυκλωμένη από πυκνό δάσος χιλιάδων στρεμμάτων από πεύκα κι`έλατα. Η Μονή , από διάφορες πληροφορίες πού έχομε, εκτίσθη το 1611, αν και κατ`άλλες πληροφορίες ναός των Αγίων Αναργύρων υπήρχε εκεί και κατά το έτος 1291. Η Μονή των Αγίων Αναργύρων μέσω των αιώνων πέρασε πολλά δεινά, επιδρομές και καταστροφές. Και τούτο γιατί η εθνική και θρησκευτική της δράση ήταν ασυγχώρητη από τούς διάφορους κατακτητές. Παρ`όλες όμως τις καταστροφές, η Μονή κατόρθωνε πάντα με την ευλογία των Αγίων, την γεναιόδωρη προσφορά των Χριστιανών προσκυνητών και άλλων και τον ακατάπαυστον ζήλον των εκάστοτε Ηγουμένων, κατάφερε ν`ανταπεξέλθη όλες τις δύσκολες περιστάσεις και ανασυγκροτούμενη
Στό προαύλιο τού Μοναστηριού μετά τον εσπερινό, με τον σημερινό ηγούμενο κ.Πάμφιλο.συνέχιζε και συνεχίζει ακόμα την θεάρεστον και ποικιλόμορφη προσφορά της. Ο γνωστός κααι αγαπητός σε όλους μας Αρχιμανδρίτης Νικόδημος Γρουμπός (1900-1964), ζώντας μιά ασκητική ζωή, μόνος του τον περισσότερο καιρό, αλλά συντροφιά με τους Αγίους και με την αγιότητα του βίου του, έδωσε μεγάλη πνευματική και κοινωνική αίγλη στο ιστορικό αυτό Μοναστήρι. Ακράδαντος, άφοβος και γενναίος υπερασπιστής του Μοναστηριού, επέρασε όλες τις κακουχίες των πολέμων και της Κατοχής και τρέχοντας πρός κάθε κατεύθυνση, κατάφερε ν`αναστηλώσει το Μοναστήρι, από τη μιά άκρη στην άλλη. Αναστήλωσε το κωδονοστάσιο του Καθολικού, έκτισε το παρεκκλήσιον των Αγίων Αποστόλων, έκτισε εκ βάθρων το μετοχιακό ναό της Αναλήψεως του Σωτήρος, που επιβλητικά καμαρώνει στην κορυφή της οροσειράς της Σταματήρας και αγναντεύει όλη τη Λακωνία μέχρι τη θάλασσα του Γυθείου. Μετά το θάνατό του, η Μονή πακμάζει, μένει χωρίς μοναχούς και χρησιμοποιήται ως χώρος κατασκηνώσεων της Ιεράς Μητροπόλεως. Αυτό κράτησε μέχρι το 1991, γιατί χάρη στη μέριμνα του σεβασμιοτάτου Μητροπολίτου
Άποψι του Καθεδρικού ναού τού Μοναστηριού.μας Ευσταθίου, ήλθαν κι`εγκαταστάθηκαν νέοι άνθρωποι, νέα μοναστική Αδελφότητα, υπό την καθοδήγηση του Ηγουμένου Αρχιμανδρίτη Πάμφιλου. Είναι ένας σπάνιος άνθρωπος και διαλεγμένος ίσως από τους ίδιους τους Αγίους Αναργύρους, γιά να συνεχίσει το ιστορικό έργο της Μονής. Τον διακρίνει μιά απλότητα, μιά εργατικότητα, μιά ταπεινοφροσύνη, μιά ανωτάτη επιστημονική μόρφωση που σε συναρπάζει από την πρώτη στιγμή που θα τον αντικρύσεις. Είναι μεγάλη μας τιμή και χαρά να έχομε τέτοιους ανθρώπους στο Μοναστήρι μας και να βλέπομε την καθημερινή και συνεχόμενη πρόοδο που παρουσιάζουν οι άνθρωποι αυτοί σε όλους τους τομείς. Έτσι εκτός από την πνευματική και πολιτιστική αναγέννηση και ανοικοδόμηση, αναστηλώθηκε και εκ βάθρων ανοικοδομήθηκε η ανατολική πτέρυγα με πέτρινα παραδοσιακά κτίσματα (παρεκκλήσιον Αγίας Άννας,
Άλλη μιά άποψι του Καθεδρικού ναού τών Άγιων Αναργύρων.Αρχονταρίκη, Βιβλιοθήκη) κι`επιβλητικό πύργο. Επίσης στις άλλες τρείς πτέρυγες ανακαινίστηκαν τα παλαιά, ερειπωμένα κτίσματα κααι δημιουργήθηκαν νέοι λειτουργικοί χώροι όπως, τράπεζα, σθνοδικό, πορταρίκι, παρεκκλήσιον Εισοδίων της Παναγίας και Αγίας Αικατερίνης κ.ά. Πλησίον του χώρου της Μονής κατασκευάστηκαν εκ βάθρων το κάθισμα του Αγίου Ιωάννου της Κλίμακος, στη θέση που ήταν το αλώνι, το εξωκκλήσιον του Γενεθλίου του Προδρόμου στον κέδρο και το βαπτιστήριο του Αγίου Νεκταρίου, κοντά στο Κοιμητήριο και πολλά άλλα.
Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΓΡΟΥΜΠΟΥ Ο μακάριστος Νικόδημος γεννήθηκε στο Βασσαρά το 1901. Γονείς του ήταν ο Χρυσαφίτης Ιωάννης Γρουμπός (Σκαλτσάς) απ`οπου και το όνομα (παπα-Σκαλτσάς) και η Βασσαραίϊσα Παναγιώτα Βαρσαμή. Γεννήθηκε από πάμπτωχους γονείς και η φτώχεια ήταν ο αχώριστος σύντροφός του σε όλην του την ζωή. Σε ηληκία 4-5 ετών έμεινε ορφανός από μάνα και τότε αντιμετώπισε άμεσα το πρόβλημα της επιβίωσης. Έζησε χάριν στις φροντίδες του αδελφού της μάνας του Μιχάλη Βαρσαμή. Φτωχός κι`αυτός, αλλά τον φρόντισε και μοιράστηκε το ψωμί μαζί του. Άρχισε τη σχολική του ζωή στο σχολείο του Βασσαρά, αλλά όταν έφτασε στη δεύτερη τάξη, η πείνα και η φτώχεια ήταν ανυπόφορες. Γιά να φάει ένα κομμάτι ψωμί άφησε το σχολείο και πήγε υπηρέτης σε διάφορα χωριά και «Καλογεροπαίδι» σε διάφορες μονές. Το 1919-1922 έλαβε μέρος και πολέμησε στη Μικρασιατική εκστρατεία, κατόπιν έγινε μοναχός κι`εν συνεχεία χειροτονήθηκε Διάκος, αργότερα Ιερέας και μετά Αρχιμανδρίτης. 
Ο παπα-Νικόδημος του Μοναστηριού με τον παπα-Δημήτρη του Βασσαρά, εξέρχονται της κεντρικής εισόδου γιά την τέλεσιν της Λιτανείας.Το 1935 ανέλαβε Ηγούμενος στη Μονή των Αγίων Αναργύρων, την οποία υπηρέτησε πιστά γιά τριάντα ολόκληρα χρόνια. Από το 1943 μέχρι το 1964 έμεινε εντελώς μόνος του. Σ`αυτά τα χρόνια η Αγία και Ασκητική αυτή μορφή αναδείχτηκε σ`ενα πνευματικό πατέρα, τον οποίο θα ζήλευαν πολλοί θεολόγοι και ανώτατοι κληρικοί. Στα δύσκολα χρόνια στάθηκε πάντα βράχος ακλόνητος και φάρος της πίστεως, και πάντα έδινε πλουσιοπάροχα την πνευματική και υλική του βοήθεια σε όλους. Το 1946, λόγω του εμφυλίου πολέμου, οι κυβερνητικές αρχές τον υποχρέωσαν να εγκαταλείψει την Μονή και όταν επέστρεψε το 1950, όλα ήταν ετοιμόροπα ερείπια. Τότε έδειξε την πραγματική του αξία και την μεγάλη του αγάπη γιά το Μοναστήρι. Απλώνει χείραν βοηθείας κατ`αρχάς στα γειτονικά χωριά. Οι χριστιανοί προσφέρουν από ότι τους είχε απομείνει από τον λαίλαπα του εμφυλίου πολέμου. Δεν είναι όμως αρκετά γιά την σωτηρία της Μονής. Παίρνει το σακούλι του στον ώμο και γυρίζει την Λακωνία και Κυνουρία από χωριό σε χωριό, από πόρτα σε πόρτα, φτάνει μέχρι τους Μολάους. Η φήμη του φτάνει παντού. Οι ξενιτεμένοι στέλνουν τις επιταγές τους. Ο ίδιος επιβλέπει και βοηθάει στα έργα επισκευής και αναστήλωσης. Κτίζει το παρεκκλήσιον των Αγίων Αποστόλων και γιά την αγιογράφιση αυτού φέρνει τον φημισμένο αγιογράφο της εποχής Κόντογλου. Κτίζει και τον από πολλά χρόνια γκεμισμένο ναό της Αναλήψεως στην κορυφή της Σταματήρας και τον αφιερώνει εις μνήμην του Κοσμά του Αιτωλού που εορτάζει την 24ην Αυγούστου. Χάριν στην αγάπη του Νικόδημου και στην απεριόριστη εμπιστοσύνη που απέκτησε από τούς πιστούς, εσώθηκε το Μοναστήρι των Αγίων Αναργύρων. Πέρασαν από τα χέρια του μεγάλα χρηματικά ποσά και όλα διατέθηκαν γιά το Μοναστήρι. Γιά τον εαυτόν του δεν διέθεσε ούτε μιά δραχμή. Πάντα πεζοπορούσε φορτωμένος το σακούλι του και πάντα θα φρόντιζε το βράδυ να είναι στο Μοναστήρι παρέα με τους Αγίους. Η περιουσία του αποτελείτο από δυό-τρία παλαιά ράσα, πέντε-έξι κλινοσκεπάσματα και λίγα βιβλία. Περίπου ένα χρόνο προ του θανάτου του είχε ειπή αυτά τα προφητικά λόγια. «Το έργο μου τελείωσε. Μετ`απ’ο εμένα το Μοναστήρι θα μείνει μόνο του. 
Από την καθιερωμένη Λιτανεία μπροστά στην είσοδο του Μοναστηριού.Αλλά ο Θεός θα φροντίσει. Μετά από πολλά χρόνια, όταν το Μοναστήρι θα χρειασθεί βοήθεια, άλλοι άνθρωποι από μακριά θα έλθουν να του δώσουν νέα ζωή». Την ώρα που τελούσε την Θεία Λειτουργία στο ναό των Αγίων Αναργύρων, ο Επουράνιος Πατέρας τον κάλεσε κοντά του. Να ήταν άραγε αυτή η ανταμοιβή του γιά το θεάρεστο έργο του: Μόνο ο Θεός γνωρίζει. Ας ευχόμαστε ο Παντοδύναμος να καθοδηγεί και να φωτίζει τούς διαδόχους του Νικοδήμου να συνεχίσουν το έργο που αυτός άρχισε. Πόσο καλύτερη και πιό ευχάριστη θα ήταν η ζωή μας, εάν ακολουθούσαμε έστω και λίγες από τις πατρικές εκείνες συμβουλές του πάτερ-Νικόδημου.
 |
 |
| ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΠΑΤΡΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ Καλότυχε Νικόδημε που ταπεινά αφήκες Μακριά απ`του κόσμου τη βοή, ευρήκες τη γαλήνη Δεν μίσησες και άφησες το πνεύμα του ανθρώπου Έφυγες απ’τον κόσμο αυτό, κι`όλα ζητούν εσένα Ο τάφος σου μοσχοβολά απ` το αγνό κεράκι |
 |
 |
 |
Το εκκλησάκι της Ανάληψης, που με πολλούς κόπους και θυσίες ανηκοδόμησε ο αφανής υπηρέτης του Μοναστηριού παπα-Νικόδημος, στην κορυφή της οροσειράς «Σταματήρα».